بررسی ماهیت آشوبناکی نوسانات روزانه تراز آب دریاچه ارومیه

Authors

  • المیرا حسن زاده دانشکده مهندسی عمران و زمین شناسی، دانشگاه ساسکاچوان، کانادا
  • سعید فرزین دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز
  • سیدرضی شیخ الاسلامی دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  • محمدتقی اعلمی دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز
Abstract:

نظریه آشوب به مطالعه پدیده‏ها و سیستم‏های دینامیکی غیر‏خطی و پیچیده‏ای می‏پردازد که رفتار آن‏ها در نگاه اول تصادفی به‏نظر می‏‏سد، اما در واقع همین سیستم‏ها تحت حاکمیت قوانین مشخصی می‏باشند و با نگاهی عمیق‏تر، نوعی دوره تناوب و نظم در آنها مشهود می‌گردد. حساسیت به شرایط اولیه، ناپایداری، غیرپریودیک، قطعی و غیر‏خطی بودن، خصوصیات یک سیستم آشوبناک را تعریف می‏کنند. در سیستم‏های هیدرولوژیکی آشوبناک نیز، می‏توان از تحلیل سری زمانی بلند مدت، سری زمانی کوتاه مدت را استخراج کرد و همچنین اطلاعات و روابط سیستم را بدون نیاز به یافتن قوانین یا روابط دینامیکی حاکم، کشف کرد. از آن‏جا که نوسانات تراز آب دریاچه‏ها ماهیتی دینامیکی و غیر‏خطی دارد، لذا نظریه آشوب می‏تواند نقش مهمی را در شناخت این پدیده ایفا نماید. با لحاظ اهمیت و موقعیت ملی - جهانی دریاچه ارومیه، هدف از این تحقیق، مطالعه نوسانات روزانه تراز آب دریاچه ارومیه در طول دوره آماری 44 ساله اخیر با استفاده از مفاهیم نظریه آشوب می‏باشد. اولین گام جهت مطالعه یک فرآیند با این نظریه، بررسی آشوبناکی آن است که روش بعد همبستگی از مرسوم‌ترین این روش‏ها است. بدین منظور پس از محاسبه زمان تأخیر و بازسازی فضای حالت، بعد محاط با استفاده از توابع خود همبستگی و الگوریتم نزدیکترین همسایگی کاذب تعیین شده و سپس شیب نمودار بعد همبستگی محاسبه گردیده است. مقدار عددی غیر ‏صحیح این شیب، مبین آشوب‏پذیری سیستم می‏باشد. نمای لیاپانوف و پهنای باند در توان طیفی فوریه نیز دیگر شاخص‏های بررسی ماهیت آشوبناکی هستند که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته‏اند و نتایج حاصله از آنها نیز حاکی از آشوبی بودن سیستم می‏باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نوسانات تراز آب دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کشور در شمال غرب ایران واقع شده است. با توجه به تغییرات بارش و دما و رخداد خشک‌سالی‌ها و ترسالی‌های شدید در این حوضه و ویژگی‌های مرفولوژیک آن (شیب کم سواحل) سطح تراز آن دچار نوسانات و تغییرات زیادی می‌شود. بطوریکه در سال‌های اخیر توسعه طرح‌های منابع آبی و به‌ویژه احداث سدهای مخزنی بر روی رودخانه‌های منتهی به دریاچه، تأثیر زیادی بر ورودی آب ...

full text

مدل‌سازی هیدرواقلیمی نوسانات تراز دریاچه ارومیه

هدف اصلی این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر نوسانات ترازآب دریاچه ارومیه است بدین منظوربرای بررسی ارتباط نوسانهای تراز آب دریاچه ارومیه با پارامترهای اقلیمی و هیدرولوژی،( بارش، درجه حرارت، دبی رودخانه‌ها و ...)استفاده شد.از داده‌های تراز آب دریاچه ارومیه برای دوره آماری48 ساله،27 ایستگاه هواشناسی برای متغیربارش ودرجه حرارت استفاده گردید.برای تنظیم داده‌های سطح ایستابی آبهای زیرزمینی، ازمیان1054حلقه ...

full text

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نوسانات تراز آب دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه به عنوان یکی از بزرگ ترین دریاچه های کشور در شمال غرب ایران واقع شده است. با توجه به تغییرات بارش و دما و رخداد خشک سالی ها و ترسالی های شدید در این حوضه و ویژگی های مرفولوژیک آن (شیب کم سواحل) سطح تراز آن دچار نوسانات و تغییرات زیادی می شود. بطوریکه در سال های اخیر توسعه طرح های منابع آبی و به ویژه احداث سدهای مخزنی بر روی رودخانه های منتهی به دریاچه، تأثیر زیادی بر ورودی آب و در...

full text

تحلیل و پیش بینی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه با استفاده از مدل ARIMA

این تحقیق به منظور بررسی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه و ارائه مدلی مناسب جهت پیش بینی نوسانات تراز سطح آب صورت گرفته است. آمار ماهانه تراز آب دریاچه در دوره آماری (1392- 1345) مورد استفاده قرار گرفت و همگنی آنها توسط آزمون توالی بررسی شد. سپس داده‌ها مورد آزمون‌های ایستایی میانگین و واریانس قرار گرفت تا با ایجاد مرتبه در سری، ناایستایی سری از بین برود. رفتار ماهانه سری با استفاده از تفاضل‌...

full text

مدل سازی نوسانات روزانه سطح آب دریاچه ارومیه با استفاده از مدل ماشین یادگیری افراطی

در دهه­های اخیر به دلیل افزایش بی­رویه برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی، جلوگیری از ورود منابع آب سطحی به دریاچه ارومیه و همچنین تغییرات اقلیمی، سطح آب دریاچه ارومیه کاهش یافته و سبب ایجاد بحران آبی و زیست محیطی در منطقه گردیده است. بنابراین، مدل­سازی نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه برای برنامه­ریزی و مدیریت منابع آب آن ضروری می­باشد. هدف از این تحقیق پیش­بینی نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه برای ی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 42.1  issue 66

pages  9- 20

publication date 2012-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023